Libro de Buen Amor: 044B

Libro de Buen Amor de Arcipreste de Hita
Enxiemplo de la abutarda y de la golondrina II

Enxiemplo de la abutarda y de la golondrina II


Fija, dixo la vieja, «el año ya es pasado,
tomad aqueste marido por ome et por velado,
audémoslo, fablémoslo, tengámoslo çelado
hado bueno que vos tienen vuestras fadas fadado.

¿Qué provecho vos tiene vestir este negro paño,
andar envergonzada et con mucho sosaño?
Señora, dexad duelo et faset el cabo de año,
nunca la golondrina mejor consejó ogaño.

Xerga por mal, señora, burel por mal marido
a caballeros et a dueñas es provechos vestido;
mas débenlo traer poco et faser chico roído,
grand plaser et chico duelo es de todo ome querido.»

Respondió doña Endrina: «Dexat, non osaría
faser lo que me desides, nin lo que él querría,
non me digas agora más d'esa ledanía,
non me afinques tanto luego al primero día.

Yo non quise fasta agora muncho buen casamiento,
de quantos me rogaron sabes tú amás de çiento,
si agora tú me sacas de buen entendimiento,
cobraré mala fama, avré arrepentimiento.»
............................................................

Asentose el lobo, estudo atendiendo,
los carneros valientes vinieron bien corriendo,
cogiéronle al lobo en medio en él feriendo,
él cayó quebrantado, ellos fueron fuyendo:

a cabo de grand pieça levantose estordido,
dixo: «Diome el diablo el ageno roído:
yo ove buen agüero, Dios óvomelo cumplido,
non quise comer tosino, agora soy escarnido.»

Salió de aquel plado, corrió lo más que pudo,
vio en unos fornachos retoçar a menudo
cabrito con las cabras, mucho cabrón cornudo:
A la fe», dis, «agora se cumple el estornudo.»

Quando vieron al lobo fueron mal espantados,
salieron a reçebirle los más adelantados:
¡Ay, señor guardiano!» dixieron los barbados,
Bien venido seades a los vuestros criados.

Quatro de nos queríamos irvos a convidar
que nuestra sancta fiesta veniésedes a honrar
desirnos buena misa, et tomar buena yantar,
pues que Dios vos aduxo, queredla hoy cantar.

Fiestas de seis capas et de grandes clamores,
fasemos bien grande sin perros e sin pastores,
vos cantad en vos alta, responderán los cantores,
ofreçeremos cabritos, los más e los mejores.»

Creóselos el neçio, començó de aullar,
los cabrones e las cabras en alta vos balar,
oyéronlo los pastores aquel grand apellidar,
con palos e con mastines viniéronlo a buscar.

Salió más que de paso, fiso ende retorno,
pastores e mastines trogiéronlo en torno,
de palos e de pedradas ovo un mal sojorno.
Dixo: «Diome el diablo cantar misa en forno.»

Fuese más adelante çerca de un molino,
falló una puerca con mucho buen cochino,
«Ea», dis', «ya d'esta tan buen día me vino,
»que agora se cumple el mi buen adevino.»

Dixo luego el lobo a la puerca bien ansí:
Dios vos dé pas, comadre, que por vos vine yo aquí.
¿Vos e vuestros fijuelos qué fasedes ay?
Mandad vos et faré yo, después gobernad a mí.»