Página:Rodolfo Lenz - Estudios araucanos.djvu/211

Esta página ha sido corregida
159
DIÁLOGOS EN PEHUENCHE CHILENO
219ª.
 
Deu
Ya
rupaiyu
pasamos
menoko-meu.
pantano por.
Vei
Ese
tfa
aquí
pəra-kaweʎutueyu.
subir a caballo volveremos.

Aquí principian las frases apuntadas solo por el señor Chiappa.

220.
 
Iñei
¿Quién
piŋei
es llamado
təveichi
ese
waria
pueblo
peviyu
lo vemos
tiye-meu
allá por
ináltu
a orilla
mawida?
cerro?
221[1].
 
Waria
Pueblo
no;
no;
walwe
chacra
ŋa
pues
tei
ésta
epu
dos
kolon
colonos
wüt'an.
forasteros.
222.
 
Qüi
¿Nombre
niei
tiene
tiyechi
ese
mawida?—
cerro?—
Kəme
Bien
kimlavin.
no lo sé.
Kuri
Negro
mawida
cerro
t'okevin.
lo juzgo.
223[2].
 
Iñei
¿Quién
piŋei
es llamado
tiyechi
ese
deqiñ
volcan
piren
nieve
nielu?—
teniendo?—
Chaŋüʎ
Chángell
deqiñ
volcan
ta
aquí
tei.
ese.
224.
 
Nielai
¿No hai
kiñe
una
maʎin
laguna
pəchi
poca
mapu
tierra
tvichi
ese
deqiñ-meu?
volcan de?
225.
 
Məlei
¿Hai
l·uan,
huanaco,
t'apial
leon
tvachi
este
mawida-meu?
cerro en?
Ka
Otro
chem
qué
kuʎin
animal
kai
tambien
məlei
hai
tiye-meu?
allá por?
226[3].
 
Məlei
Hai
l·uan,
huanaco,
puuyu;
venado;
welu
pero
kəpakelai
no viene
tvachi
este
küyen;
mes;
welu
pero
kəpayai
vendrá
ka
otro
pəchi
poco
kuivi.
tarde.
  1. Walwe probablemente derivado de wa «maiz», walwe maizal. Cp. walmum V 132.
  2. Por el nombre del Llaima véase III, 223.
  3. Segun se ve aqui kuivi no solo significa antiguamente ( cp. F. cuyvi) sino tiempo distante pasado o futuro. La idea del futuro está espresada por el futuro del verbo kəpayai.