Página:Félix José de Augusta - Lecturas Araucanas.pdf/303

Esta página ha sido validada
299
DOS PARLAMENTOS
„Yewenŋei n·amun·tun, cheŋetuai tañi pu ùlmen“ tañi pin meu kùpan. Yo digo: „Da vergüenza andar á pié. han de volverse ricos mis ulmenes“, por eso vengo.
Afpai dəŋu fachantù, ŋewekenope[1] chemn dəŋu. Hase concluido desde hoy la pendencia, ya no haya nada.
„Feichi dəŋu elelmefichi“ pin mai, kùpan, „yeñmaiaqéneu təfachi dəŋu“, pin, kùpan. Me dije: „Quiero proponerles esto“, por eso vengo „lo aceptarán de mi parte“ dije.
30. Féola mai yemn təfachi dəŋu. Fofo ŋen meu kon·a, fei meu trewa ŋetuimn, pu ùl·men. 30. Ahora, pues, aceptad esta propuesta. Por la bobería de los mocetones os habéis hecho pobres, oh caciques!
Fei meu mai „kùme kùdautuaimn“ pin mai, kùpan. Feichi mai cheŋetuaimn, kùmelkaletuaimn. Por eso, pues, trabajad bien..... Entonces seréis ricos de nuevo y os irá bien.
31. Iñche ñi mapu meu kùme kùdauken. Kùdaukei tañi kon·a. Kùme ŋùlamtuken tañi kon·a, ŋenoaqel ta chem dəŋu, weñenoaqel ta kiñe kon·a. Kùme ta serfitui ta kon·a, fei meu ta cheŋekei ta che. 31. Yo en mi tierra trabajo bien. Trabajan mis mocetones. Les aconsejo bien para que no haya ningún escándalo, y no robe ningún mocetón. Bien sujetos están los mocetones, por eso es rica la gente.
32. „Feichi nùtram elelmefichi“ pin, kùpan. 32. Tales ideas me propuse á esponeros, por eso vengo.
Ŋùnaituumn, yom kùtralŋekelpe ta fochəm, fentenchi che: Kom kùmelemn. Respetaos los unos á los otros, ya no se queme en adelante á vuestros hijitos, á tantas personas: Todos estad en paz y felicidad.
Chokori contesta:
33. ¡Feyərke mai! Kùmei mai tañi piéteu, ŋùnaituñmaéteu tañi kon·a. ŋùnaituñmaéteu tañi fotəm, tañi kùmeke capitan, tañi malle, tañi peñi tañi ŋùnaituñmaéteu. ¡Está bien! Estoy de acuerdo con lo que se me ha dicho y con que se (me) quiere el bien de mis mocetones, de mis hijos, de mis buenos capitanes, de mis tíos y sobrinos de mis hermanos y primos.
  1. =ŋewekilpe.